Groningen 11-08-10  23.00 – 23.30  Naked Eye

In dit halve uur, gelegen in een tuinstoel achter het huis, 5 meteoren van de Perseus-zwerm gezien en vandaag is nog niet eens het hoogtepunt. Dat is morgen. De Perseïden zijn brokstukken van de komeet Swift-Tuttle. Van de 5 waren er 2 erg helder en lieten een nalichtend, wit spoor achter.

Groningen 05/06-08-10    23.15 – 0.35   200mm Dobson

 Sinds ik mijn Skywatcher Dobson heb, is het nog niet zo helder geweest en met moeite kan ik tot kwart over elf wachten om te gaan kijken. Om tien uur de telescoop buiten gezet om te koelen en dan is het zover, eindelijk.

Eerst het Andromedastelsel. Met een vergroting van 48x mooi groot en duidelijk. Direct kijken of ik nu M110 en M32 kan vinden, maar nee. Ik denk dat dit ligt aan het feit dat het nog niet donker genoeg is.

Dan een tijdje knoeien met een stertest op Enif. Ik draai helemaal uit focus maar zie niet die mooie ringen die je op plaatjes wel ziet. Wat aan de collimeerschroeven gedraaid maar zie geen verbetering/verandering.

Een hele tijd zoeken naar M27 maar ik kan hem niet vinden en dat komt toch voornamelijk door de zoeker. Ik kan daar niet goed mee overweg en krijg last van mijn rug van de positie die ik moet aannemen om  iets er door te kunnen zien (gelukkig komt maandag de RDF).

Dan maar wat lager aan de hemel kijken. Ik ga voor de M15, een bolhoop in Pegasus. Eerst weer naar Enif om vandaar uit richting de neus van de Dolfijn te gaan.

 Enif is een dubbelster op 142” en die wil ik eerst zien. Maar nu komt de P.A. (position angle) in het spel. Ik zie bij Enif twee sterren van ongeveer magnitude 8 en welke moet het nu zijn. Dat blijkt lastig bij deze wijde dubbel. Ik heb geen idee en al heb ik hem gezien, ik heb de P.A. niet bij de hand dus ik heb geen zekerheid.

Maar de M15 vind ik wel. Een mooie heldere bolhoop met een heldere kern die net iets groter lijkt dan de nabije sterren, maar hij springt er wel uit. Mooi met een vergroting van 48x (W.A.). Zachte grijze tint naar buiten toe over een groot gebied. Mijn eerste nieuwe M en bolhoop met de Skywatcher.

Het is inmiddels veel later en donkerder, dus weer terug naar M31. Bij het op en neer bewegen van de buis valt me ineens een schuine, ovale, grijze vlek op. Eigenlijk zoals ik de meeste sterrenstelsels in de ETX zag. Dan moet dit de M110 zijn! Veel verder van onze Melkwegbuur af dan ik had verwacht. Nu ik dit weet kijk ik naar de andere kant van het Andromedastelsel en zie daar een wat grotere ster die schijnbaar net uit focus is. M32, wauw!

Vergeleken met de foto’s moet de halo van de M31 groter zijn als ik kan zien en vandaar, misschien, dat ik M32 en M110 nog nooit eerder had gevonden.

Op m’n eerste echt  heldere hemel met de Dobson 3 nieuwe M-s! Ik ga zeer tevreden naar bed.

Groningen, 25-07-10    0.00 – 1.00 ETX 90

 Ik kon het niet laten. Toen ik gisteravond naar bed wou en de honden uitliet zag ik het sterrenbeeld Andromeda. Vorig jaar voor het eerst het Andromedastelsel (M31) gezien als één van mijn eerste Messier-objecten. Daarna van veel mensen verslagen gelezen en foto’s gezien, die ook allemaal M32 en M110 beschreven, die ik niet heb gezien. En al was er hier en daar een wolkje en zat de volle Maan achter het huis, toch even mijn bino gepakt om te kijken of ik hem daarmee ook zien kon. Ja hoor, zonder enige moeite, zou ik dan toch??

Morgen krijg ik mijn nieuwe telescoop (200 mm Dobson) dus zou ik mooi even kunnen vergelijken als ik nu met mijn ETX 90 ga kijken. Zo gezegd, zo gedaan.

Met vergrotingen van 39, 48, 63 en 83x naar het sterrenstelsel gekeken, lijkt het voor mij toch enigszins op een bolhoop, wel helder en groot in vergelijking met bijv. M13 maar toch. Er is een hele lichte sluierbewolking maar ik zie een heldere kern met een zachte lichtgloed er omheen. Het blijft een heldere vlek met een vergroting van 166x. Geen spoor van enig detail, M32 of M110. Nu zou het dus het mooist zijn als ik met de Dobson wel iets van spiraalarmen, dan wel de beide M-s zou kunnen zien als bewijs dat meer opening helpt!

Verder met de 10×50 Bresser nog weer naar de BOC 67/ Collinder 399/Brocchi’s cluster ofwel de kleerhanger-asterisme. Deze had ik een paar dagen geleden al “gespot” en viel ook nu weer mooi op zo schuin onder Albireo. 6 Sterren op een rij en 4 in een kromme haak eronder. Met de verrekijker is Zwaan een prachtig, sterrijk gebied.

Achird ( Cas) nog gescheiden met 63x, een mooie dubbel. Component A is geel en B is rood. Wel zijn beide erg helder op 12,4”.

Tot slot nog een tijdje naar de Maan gekeken, die inmiddels om de hoek van het huis kwam.

Dus ben benieuwd naar de dag van morgen en hoop dat het dan helder is!

03-07-10 Groningen 23:30 – 1:40  ETX 90

Het is om half twaalf nog warm als ik mijn telescoop naar buiten breng. Al zitten hier en daar wat wolken toch ga ik ervoor zitten. Ik wil wat dubbelsterren in Hercules zien te vinden. Ik ben net klaar met alles klaar te zetten als ik het ISS zie. Snel de telescoop erop gericht en zie hem nog net als een zeer felle punt uit mijn FoV schieten. Nog een keer, er iets onder gemikt en gewacht tot hij door het beeld kwam. Poeh wat gaat dat snel en wat een enerverend begin!
Als altijd en om het wat “donkerder” te laten worden, eerst even wat oude bekenden. Albireo, fraai bij 48x met mooie heldere kleuren. Epsilon Lyra met 189x een clean split. Dan M57, gevolgd door M27.
Ik neem daarna de bolhoop M13 als uitgangspunt, voornamelijk om me te oriënteren met de “ruit” van Hercules. Prachtige heldere bolhoop die bijna in zenit staat. Links daarvan vind ik, na even zoeken de dubbel.
Rho Her is dubbel op 4” waarbij A lichtgeel en schuin er boven component B die zilver/blauw van kleur is. Ik zie de B pas bij een vergroting van 63x. Bij 96x heb ik een clean split. B is wel zwakker maar toch wel helder. Wel een mooie dubbel.
Dan zak ik naar beneden naar wat ik denk dat Sarin, delta Her., is maar hoe ik het ook probeer ik zie niet dubbel . Probeer ook nog een heldere er naast, maar heb of de verkeerde of ik zie het niet.
Nog verder naar beneden zit Rasalgethi. Alpha Her. Hier ontdek ik de dubbel pas bij een vergroting van 126x. Ze staan naast elkaar en ik ervaar beide als goud/rood-geel. Het beeld is erg trillerig en maar af en toe een clean split.
Ter afsluiting nog langs Polaris, mooie dubbel.

Groningen 28/29-06-10  23.40 – 00.35   ETX 90

Epsilon Lyra zichtbaar met een vergroting van 126x! Geen clean split maar de seeing moet wel goed zijn.

Van Altair in één streep omhoog naar Tarazed. Mooi het verschil van een lichtgele ster naar een rood-gele. Altair is zeker hoger in magnitude dan wel groter. (toevoeging: Altair 0,7m op 16 lj en Tarazed 2,7m op 204lj)

Albireo, prachtige dubbelster, oranje en blauw. O.a. met een vergroting van 39x, maar het mooist met 63x. Ook nog Polaris bekeken.

Overpeinzing: Zoveel sterren, zoveel melkwegen en dan de clusters van sterrenstelsels en uiteindelijk de “muren” van clusters. Zoveel….. en toch staan we zo ver van elkaar af, dat we elkaar niet kunnen bereiken.

Bizar. Ik ben hier toch…….

Groningen 26/27-06-10     23.30 – 01.00   ETX 90

Begonnen met Saturnus. Ik heb maar tien minuten meer om hem te zien. Eerst wachten om hem überhaupt te zien en dan verschijnt hij, net naast een schoorsteen. Mooi scherp, met Titan naast hem. Ik vergroot tot 300x, maar kan hem dan niet goed scherpstellen. Hij is het mooist met een vergroting van 63x, dan verdwijnt de planeet achter de bomen.

Vega en epsilon Lyra. Ik heb eerst de verkeerde want ik zie twee verschillende groottes, twee verschillende kleuren en geen dubbele dubbel. Dan toch de goede (wel een flink stuk van Vega af nog). Ze zijn gelijke groot en helder (4.7m en 5.3m). Dan een “clean split” bij een vergroting van 186x. (sep. 2,6″ en 2,3″, de laatste is mijn nauwste tot nu toe).

M57, de Ringnevel, is lichtgrijs, ovaal, op een lichtgrijze achtergrond, toch “pluk” ik hem er zo uit met 63x. Met 48x is het verschil tussen de planetaire nevel en de achtergrond erg klein.

Sheliak de dubbelster, mijn uitgangspunt voor de Ringnevel, bekeken waarbij A wit is en B kleiner en grijs/paars is met 126x op 46″.

Zeta Lyra, een ruime dubbel op 44″. A is witter dan B maar niet met een groot verschil. B is ook een ietsje kleiner. Ik bekijk ze met een vergroting van 63x. Ik vind het niet zo’n mooie dubbel en het is trouwens de dubbel die ik aan het begin van de avond voor epsilon hield. (4,3m en 5,9m)

Polaris, component A is wittig (niet scherp wit) en component B is grauw/donkergrijs en erg klein. Hij wordt bijna overstraald door Polaris bij een vergroting van 63x. Bij 128x wordt hij echt overstraald. Alleen kijken naar de B geeft het mooiste effect. Ik vind het een mooie dubbel. Ook met 48x zijn ze zichtbaar maar met 63x het mooist. 2.0m en 9.0m op een afstand van 18,4″ en 466 lj.

Polaris, the guiding star, waar al eeuwen mensen zich op oriënteren. Vooral in de zeevaart en hier zit ik op mijn plastieken tuinstoel op een zwoele zomeravond in mijn tuin en kijk en geniet….

Dan, na lang zoeken (t’is blijkbaar nog niet donker genoeg) de Halternevel. M27, 7,4m, als een langwerpige wat ovale grijze vlek. Met een vergroting van 63x + UHC-filter.

De dubbelsterren bekijk ik aan de hand van de AL-lijst. Die had ik al voor mezelf, maar doe het nu ook via VWS Noord-Drenthe. Het is van de Astronomy Leage Doublestar Club. Deze AL-lijst bestaat uit 100 dubbelsterren en ik heb er nu 17 van gezien. Ik hoop zo ook “spelenderwijs” meer “gevoel” te krijgen voor de afstanden in booggraden en -minuten en -seconden. Ook probeer ik in deze fase van mijn “astronomieleven” iets meer begrip te krijgen voor de hemelcoördinaten (RA en Dec.)

Gisteravond (on)geduldig gewacht tot het tenminste 0.00 uur zou zijn, zodat ik thuis zou kunnen zien wat ik al op de midzomernacht starparty had gezien.
Ik sleep mijn spullen naar buiten maar een kleine teleurstelling bekruipt me. Wat is het nog licht….. Maar goed, ik begin maar met de dubbele dubbel in Lier. Met een vergroting van 189 x zie ik ze, ondanks de grijze achtergrond. Wel een beetje trillerig in beeld maar duidelijk te zien.
Dan, om nog meer tijd te rekken, nog even langs de Ringnevel. Deze vergroot ik tot 126 x en dan komt hij er mooi uit. Duidelijke witte ovalen ring die in het midden wat zachter wordt.
Verder naar beneden het object dat altijd even een reactie aan mij ontlokt, Albireo. Schitterende, heldere dubbel met zijn prachtige kleuren.

Dan het moment waar ik voor ging, M27, de Halternevel. Ik vind hem bijna direct ook al zie ik Vosje niet. Ik verleng de lijn Sulafat – Albireo 1x en daar is hij. Een grote doorzichtige bel hangt daar in de ruimte. Met een vergroting van 63 x en het UHC-filter komt hij er prachtig uit. Ik zou willen zeggen dat ik de haltervorm zie, maar dat is niet zo. Toch zie ik dat hij aan de bovenkant niet mooi rond doorloopt. Ik probeer wat vergrotingen maar vind hem met 63x toch het mooist. Deze is meer doorzichtig dan de M57 en de M27 is ook veel groter. Er is veel verschil tussen deze twee planetaire nevels. Prachtig hoor, wat er allemaal te zien is in het heelal. (en dat in een “grijze nacht”).
Bij Bob ook nog de Sluiernevel gezien en er nu ook nog ijverig naar gezocht, maar niet gevonden.

In het zuiden, net tussen de huizen door, meen ik de karakteristieke drie sterren van Schorpioen te herkennen. Antares zie ik niet. Als het ze zijn dan moet de bovenste de dubbelster Graffias zijn. Dat zou fantastisch zijn want die had ik ook op de starparty voor het eerst gezien en ik dacht omdat Schorpioen niet zo hoog komt, dat ik die thuis niet zou kunnen zien. De kijker er op gericht en ja! Het is de dubbel. Wat een mooie, scherpe dubbel. De A-component van beta Scorpi is beduidend groter dan zijn begeleider, die er schuin boven staat. Beide zijn erg helder maar ik zie ook een klein kleurverschil. De A van Graffias is wit en B is wat grijzer. Met verschillende vergrotingen tot 126x.

Dan kijk ik nog een tijdje gewoon naar boven en in de stilte van de nacht, trekt een helder spoor uit Zwaan, naar het noorden voor Cassiopeia langs, een meteoor……

Kienveen 4/5-06-10     22.45 – 01.15      ETX 90

Tegen half elf sla ik van de bewoonde wereld af op een landweg. Het begint nu net een beetje te schemeren. Helemaal alleen rijd ik over een verlaten landweg tot ik af moet slaan (volgens TomTom) op een nog verlatener en smallere landweg. In mijn achteruitkijkspiegel doemen koplampen op. Zou dat ook iemand zijn voor de starparty? Diegene slaat ook dezelfde weg in als mij dus het zal toch wel. Zo druk zal het hier toch niet zijn om deze tijd.
De weg kronkelt wat en op een bepaald punt ga ik recht door, waar de weg eindigt. De auto achter mij gaat links verder, er toch maar op vertrouwend dat dat ook een “sterrenkieker” is, ga ik er maar achter aan. We rijden en rijden en slaan nog een keer af en van de andere kant zie ik nog een auto aankomen. Nou dan zijn dit vast allemaal mensen voor de party. Een heerlijk, spannend gevoel bekruipt me. Wetende dat we hier, op dit tijdstip, allemaal zijn midden in de rimboe, met hetzelfde doel.
Als we (het was Niels voor me) aankomen staat Bob er al en direct achter ons arriveren Ronn en Anja. Een groet en een lach op ieders gezicht.
Na de gebruikelijke begroetingen stelt ieder zijn spullen op, op de weg, naast de auto. Het is nog licht en Venus flonkert al fel in de schemering. Even wat drinken met elkaar en de begin-problemen overwinnen en het kan beginnen. Eerst een beetje met de verrekijker rondkijken en dan de telescoop gepakt. De heren zijn bezig met hun ding en ik laat Anja wat dingen zien door mijn scoop. Saturnus, Vega met epsilon Lyra, de M13, M57 en Albireo. Het is leuk om samen met iemand dingen te bekijken en Anja vindt vooral Saturnus en de dubbelsterren erg mooi.
Bob wijst me op Schorpioen, die nu toch mooi aan de hemel staat. Daar zitten mooie objecten in, zegt hij. Helaas had ik me helemaal nog niet verdiept in dat sterrenbeeld dus ik wist niet waar en wat ik daar moest zoeken. Hij probeert een bolhoop te vinden in mijn scoop, de M4. Maar helaas ik zie hem niet, dan zoekt hij hem op in zijn eigen en ja, absoluut en zonder twijfel. Ik verbeeld me zelfs enige individuele sterren te zien. Wat een prachtige kijker, mooi en helder beeldveld.
Ook met zijn laserpointer laat Bob weer van alles zien, geweldig!
Dan zeg ik de M27 te willen zoeken met mijn kijker. Dat lukt niet direct en Bob zoekt hem op in zijn kijker. ’t Gaat een beetje moeilijk want zijn zoeker is beslagen. (alles is nat en vochtig trouwens want de mistflarden komen en gaan). Als hij hem heeft gevonden laat hij mij kijken. Schitterend! Echt prachtig, duidelijk een ronde gasbol, die doorzichtig is. Bij een hogere vergroting, ik meen 50x, ook de haltervorm te zien. Wat mooi en ook de achergrondsterren. Die kijker heeft echt een heel mooi beeldveld. Dan heeft Niels hem ook in beeld en ga ik daar even kijken. Wauw, wat groot!! In Niels zijn kijker is het echt een enorm bolvormig object. Ook heel mooi. Niels vertelt me ook van een dubbelster in Schorpioen, Graffias (beta scorpi) dus ga ik in mijn eigen kijker op zoek naar de dubbel en de M27. Ik vind ze allebei! Nu is het mooi om te vergelijken. In mijn kijker zie ik de M27 als een ronde vlek, (wel het grootste object dat ik tot nu toe gezien heb en dat verrast me. Ik was al dol op planetaire nevels, en nu nog meer.) het verschil met M57 is groot, die lijkt veel minder doorzichtig.
In de scoop van Bob is hij veel duidelijkere van vorm (en die achtergrond!) en bij Niels is hij veeeeel groter.
Ook nog de Sluiernevel gezien (bij Bob), duidelijk zichtbaar dit supernovarestant. Mooie witte slingerende boog met OIII filter. Hij zit onder de vleugel van de Zwaan.

Verder ook heel veel, gewoon met het blote oog naar de hemel gekeken. Wat een prachtige hemel en zoveel te zien. Met de mistflarden boven de weilanden een heerlijke sfeer.
Ik heb in ieder geval genoten en om kwart over één hebben we onze (natte) spullen weer ingepakt.