- 
Lage M’s in Grijze Nachten
Gasteren, 26/27-06-2017 10”dob 23:00 – 01:15
Het leek aan het begin van de avond erop dat de omstandigheden toch niet helemaal optimaal zouden zijn met wat sluiers en lichte bewolking, zelfs Bob twijfelde of hij überhaupt zijn spullen wel zou opbouwen, maar hij heeft het wel gedaan en er vast geen spijt gehad!
We waren met z’n vieren op het bekende plekje bij Gasteren. Bob had zijn 40cm dob bij zich, Bas zijn 25 cm dob, Han de 20cm Schmidt-Cas. en ik ook met een 25 cm dob.
We zijn allemaal begonnen met de planeten Saturnus en Jupiter. Het was toch nog te licht en de planeten waren hier in het veld nog goed te zien. Bij Jupiter stonden twee maantjes heel mooi “op elkaar” en bij Saturnus was de Cassini-scheiding goed te zien en behalve Titan nog drie maantjes.
We hebben ook allemaal even een blik op Saturnus mogen werpen in Bob zijn prachtige 40cm.
Langzaam en gestaag werd het dan eindelijk wat donkerder en kon het echte werk beginnen.
Weer wil ik voor de lage M’s in Boogschutter en Schorpioen gaan en ik hoop maar dat de omstandigheden dat toe laten. Er was wel wat geduld voor nodig, omdat het eigenlijk nauwelijks donker werd. Ondertussen heeft Han veel SQM metingen gedaan.
Dan komt er een moment dat Han meldt dat hij M6 in beeld heeft staan. Dat is al een hele lage M en omdat ik nog in de wat hogere regionen zit (te wachten op meer donkere hemel) gooi ik direct mijn planning om en begin nu ook onderin en met succes!
Na M6 te hebben bewonderd, die er toch ook echt nog wel redelijk uitkwam, direct maar door naar de nog lager staande M7 en jawel! Al komt hij er niet mooi uit, toch is de open sterrenhoop als zodanig te herkennen.
M70 vind ik in eerste instantie niet, maar M69 wel. Al is het dan een vaag grijs rondje, op een grijze achtergrond, hij is zichtbaar dus ik kan hem afvinken. Maar hij laat geen enkel detail zien.
Pas een kwartier later vind ik dan ook eindelijk M70. Hierbij moet ik zelfs de buis wat bewegen maar dan laat ook deze bolhoop zich net onderscheiden van de achtergrond. Ook hier geen details te ontwaren, hij is zichtbaar maar daar houdt het dan ook wel mee op.
Mijn avond is al geslaagd, 3 nieuwe M’s, nog 2 te gaan!
Vermeldenswaard is ook nog de planetoïde Juno, die we door Bob zijn kijker mochten aanschouwen. Weliswaar niet meer dan een klein sterretje, maar het idee van een planetoïde was geweldig kicken.
Toen kon ik lekker ontspannen verder met wat objecten van de Herschel 400 lijst. Op mijn lijst voornamelijk bolhopen en planetaire nevels. De bolhopen gingen nog redelijk, maar van mijn hele lijst PN’s heb ik er maar eentje gezien. Die vage grijze dingetjes op die grijze achtergrond is echt erg lastig. Wat ik daarvan allemaal precies heb gezien moet ik nog uitwerken, maar mijn doel van de drie lage M’s was geslaagd!
Verder 5 nieuwe Herschel 400 te weten: H324, 325, 326, 330, 324 en verder nog NGC 6425 en IC 4756 en M 18 en M24
 - 
Ondanks alles…
Lauwersoog, 25-03-2017 25cm dob, 20:00 – 22:00
Na de afgelopen dagen veel heen en weer te hebben gediscussieerd over of het helder genoeg was om het veld in te gaan, heb ik gisteravond toch maar de stoute “moonboots” aangetrokken en ben samen met Bas naar een plekje bij Lauwersoog gereden.
Hij is was hier al vaker geweest en vroeg mij of ik mee wilde. Nou, dat wilde ik wel eens proberen!
Helaas bleken de omstandigheden toch niet optimaal, met veel sluiers. Toch waren er regelmatig grote open plekken en kon er toch wel waargenomen worden.
Ook de locatie was verre van ideaal, vlakbij een gebouwtje met twee prachtige buitenlampen, maar goed. Altijd nog beter dan vanuit de stad.
Toen we aankwamen was het nog niet helemaal donker, wat het opbouwen wat gemakkelijker maakte. Bas heeft een XT10 push to, dus konden we mooi even kijken naar de verschillen in de constructies. Toen zijn we begonnen.
Bas ontdekte onmiddellijk dat Mars nog zichtbaar was, net boven de horizon, dus die bekeken. Vreemd genoeg zag ik bij Bas Mars in de kleuren van een stoplicht: oranje, rood, groen. Wel logisch vonden wij, omdat hij zo laag stond. Ik heb hem toen ook in mijn scoop gezet, maar bij mij was het een mooi oranje bolletje, wel klein en geen details te zien. Heel vreemd. Hij heeft toen mijn oculair in zijn dob gestoken voor het geval het daar aan lag, maar ook toen bij hem weer die “prachtige” kleuren. Geen idee waar dit verschijnsel door veroorzaakt werd.
Daarna zijn we aan de slag gegaan. Ieder met zijn eigen programma. Mij heeft deze avond nog 13 nieuwe Herschel 400 opgeleverd, dus al met al was ik dik tevreden.
Ook de komeet nog geprobeerd, maar met de beste wil van de wereld heb ik hem niet kunnen vinden.
Op het einde ook nog Jupiter bekeken, de seeing was niet best, toch was de Grote Rode Vlek nog net te ontwaren. De vier maantjes mooi op een rij. Eén aan een kant en drie aan de andere, altijd mooi.
Mijn hoogtepunten waren wel oude bekenden. De Eskimonevel, de Uilnevel, M35 en lekker nog de Orionnevel, die vooral bij Bas er erg mooi eruit kwam.
Van de nieuwe Herschels vond ik H92 erg mooi. Een mooi open cluster die er goed uitkwam.
Verder gezien: H 100, 125, 132, 152, 161, 158, 162, 164, 160, 151, 150, 144, en dus H92.
 - 
Nog 5 te gaan!
Groningen, 27-11-2016 10″dob 22:00 – 0:30
Helder! Eindelijk weer. Ik was al bang dat ik voor de maand november 0 aantal waarnemingen zou hebben, maar nee. Op de valreep krijgen we dan eindelijk het mooie weer.
Ik ben naar Michael gegaan, om in zijn tuin te proberen M77 te zien. Mijn huis staat op het zuiden en zijn huis op het oosten dus dacht ik, daar moet het lukken. En het is gelukt.
Al drie jaren probeer ik M77. Een relatief gemakkelijke M in Walvis, die ook niet zo heel laag staat, maar vanuit mijn tuin nu al jaren onmogelijk blijkt te zijn.
Om half tien heb ik mijn spullen bij Michael opgesteld en ben direct maar gaan kijken. De buis was nog niet optimaal gekoeld en mijn ogen waren nog niet aangepast, maar ik had echt zoiets van nu of nooit!
En ja, wauw, direct in beeld. Een hele heldere kern met wat wazigheid er omheen, het leek wel wat op een bolhoop. Dit met een vergroting van 90x en nog totaal onaangepaste apparatuur en ogen. Maar dat boeide mij niet, ik had hem!
Toen maar eerst wat gekalmeerd en alles de tijd gegeven om aan te passen. M 42 bewonderd en wat was dat mooi. Zo groot, zoveel structuur, zoveel grijstinten. Michael had hem ook in zijn 20cm Newton en toen was goed te zien wat het verschil was met 5cm verschil in opening. Met 5cm meer is het beeld helderder. Duidelijk meer lichtvangst. Qua grootte van de nevel en de details maakte het nog niet eens zo heel veel uit, maar vooral de helderheid was opvallend.
De seeing was erg goed! Geen twinkelingen en af en toe was ook de e-component van het Trapezium te zien. Ook de transparantie was redelijk goed, dus echt een avond om er goed van te genieten. In de hoek van het beeldveld kwamen ook nog de sterren in beeld van de Running man, het was prachtig.
Dan M1 bekeken en ook die was verbluffend groot met 150x. Wolkig met toch ook wat structuren, fantastisch. Ook nog met UHC filter geprobeerd maar dat vond ik geen succes. Misschien wel wat meer structuur, maar het geheel werd er ook erg donker van.
Daarna ook nog drie nieuwe Herschel 400 aan mijn lijstje toegevoegd, te weten H 38, 17 en 68 waarvan H38/NGC 936 wel de mooiste was.
Nog maar weer eens naar M77, nog steeds te doen vanuit zijn tuin en nu kwam hij er goed uit en leek niets meer op een bolhoop.
Een hele heldere kern en nu veel meer structuur te zien. Langwerpig en toch wel groot. Een heldere ster er vlakbij. Hij liet zich gemakkelijk vergroten tot 150x en ik vond hem wel erg mooi moet ik zeggen.
Verder veel bekende en mooie objecten bekeken, zowel in zijn kijker als de mijne zoals bijvoorbeeld M37, het dubbele cluster en M35. Vooral die laatste was (uiteraard) een genot voor het oog. Prachtige helder sterren vullen volledig het oculair. - 
Herschel en Planetaire Nevels in Groningen
Groningen 04-10-2016 25cm dob 22:00 – 23:45
Bij Michaël, in zijn tuin, waargenomen.
De omstandigheden waren geweldig! Erg donker en transparant, seeing niet helemaal top maar goed genoeg. Ook was het tot 0:00 uur totaal niet vochtig, wat het waarneemgenot alleen maar groter maakte.
Mijn waarneemlijstje bestond hoofdzakelijk uit H400 objecten in Cassiopeia en Draak. Gezien heb ik dan ook 14 nieuwe Herschel objecten, waarvan ik de hoogtepunten even wil noemen.
NGC 278/H11 is een heel mooi en goed waarneembaar sterrenstelsel. Rond met een kern, erg fraai.
Topstuk was zonder meer NGC 40/H1. Dit is een Planetaire Nevel. Nou vind ik PN’s echt geweldige objecten. Wat een verscheidenheid heb je daarin. Vergelijk alleen al M27 met M57. Ongelooflijk. De ene een grote gasbel en de ander zo’n mooi subtiel rookkringetje. Dan heb je de Blue Snowball, zo blauw, en de aparte ervaring die je krijgt bij de Blinking Planetary, die aan en uit knippert. Nu dan NGC 40. Wat een mooie PN is dat! Centrale ster eenvoudig te zien met 150x, dat geeft een enorme kick. Dan, heel mooi, een wollige structuur er omheen en goed zichtbaar! Met een UHC filter laat hij nog ietsje meer structuur zien, wauw.
Daarna bij Michaël in zijn 20cm ook de Katteoognevel nog gezien, ook weer een schitterende PN.
Ook mooi was NGC 6503, op aanraden van Michaël. Welliswaar geen H400 maar een goed zichtbaar sterrenstelsel, enigzins edge-on. Deze kwam er goed uit met een vergroting van 90x.
Uranus mocht ook niet ontbreken en was heel strak te zien. Hoger vergroten dan 150x had helaas geen zin, maar hij was een mooi, rond, lichtblauw bolletje.
Al met al een superavond!
Gezien heb ik: NGC 136, 185, 278, 559, 637, 654, 659, 1027, 7380, 7142, 40, 6543, 5982, 3147, 1444, 457, 6503 en IC289, ook weer een Planetaire Nevel maar heel vaag.
 - 
Verrekijkers
10×50 Bresser
Deze bino is zeer handzaam en goed te gebruiken (740 gram). Zowel overdag als ‘s nachts. Het beeldveld is 7 graden.

Celestron 15×70 Skymaster is nog prima te doen uit de hand, al is een steuntje of een statief wel aan te bevelen (1360 gram). Een mooie vergroting en opening, met toch nog een beeldveld van 4,4 graden. Uitermate geschikt voor astronomisch gebruik. Laat bijvoorbeeld Jupiter en zijn manen goed zien, maar ook deepsky objecten. Voor deze kijker heb ik ook twee witlichtfilters gemaakt van Baader-folie.
15×70 Celestron met een hoekprofiel en camera-aansluiting op de GSO montering geplaatst.


15×70 Celestron op GSO montering
 - 
Toch nog een M-etje erbij
Gasteren, 06/07-08-2016 25cm dob 10:00 – 01:15
Om kwart over acht was ik bij Gerard, om samen met hem een interview te geven aan het blad Promotor van de ANWB.
Het beloofde een heldere nacht te worden en nadat we de interviewer van alles hadden verteld over onze hobby, ging hij mee naar Gasteren. Dat wilde hij om foto’s te maken, even te “proeven” van wat we daar nu in realiteit deden en natuurlijk zelf ook even te kijken.
Hij maakte wat foto’s van ons in “actie” en toen werd het gelukkig ook wat donkerder.
We hebben hem door de telescoop de maan kunnen laten zien (die gelukkig daarna al onder ging) en ook Mars en Saturnus, waarbij hij (uiteraard) onder de indruk was van het ringensysteem. Hij vond het een sieraad.
Hij had ook nog het geluk om het ISS over te zien komen.
Toen nog wat voorbeelden van de in het interview genoemde objecten. M13 als bolhoop en M27 en M57 als Planetaire Nevel. Ook Albireo als voorbeeld van een dubbelster mocht niet ontbreken.Dan arriveren Bob met zijn 40cm, Niels met zijn 30cm en Han met een 8×40 verrekijker.
Het was een prachtige heldere hemel, met een mooie donkere achtergrond en ook tot laag aan de horizon waren sterren en objecten zichtbaar.Heel lang was het stil en rustig daar midden in het veld. Iedereen was druk bezig en ging helemaal op in zijn waarneemprogramma.
Ik heb zelf voornamelijk objecten van de Herschel 440-lijst bekeken, waarbij voor mij 10 nieuwe. De mooiste waren NGC6818/H360, ook wel Little Gem (een mooie, heldere en vooral blauwe Planetaire Nevel) en NGC 6645/H353, (een hele wijde open sterrenhoop), beeldvullend bij 150x, met heldere sterretjes en in het midden een cirkel bestaande uit net iets heldere sterren.
Verder ook veel bolhopen.
Dan wil ik voor nieuwe M’s gaan o.a. onderin Boogschutter. M70, M69, M54 en M7 staan nog op mijn lijstje.
Maar wat ik ook probeerde, de GoTo weigerde om lager te gaan. Volgens hem zat alles onder de horizon. Erg frustrerend, vond ik, aangezien ik zelf echt nog veel van het gebied kon zien onder die zogenaamde grens.
Dan de GoTo naar M23 en M28 laten gaan. Resp. een open cluster en een bolhoop en werkelijk hele mooie objecten, maar de computer zag het niet zitten om lager te gaan. Nou, dan maar handmatig!
En het lukt, M54 gevonden!
Een bolhoop met een heldere kern. Niet al te groot en niet helemaal op te lossen. De kern was opvallend scherp.Rond kwart over één hebben we onze kletsnatte spullen weer ingepakt en volgens mij zijn we allemaal zeer tevreden naar huis gegaan.
 - 
Verrekijker avonturen
Groningen 01 t/m 04-08-2016 15×70 Celestron
Ik heb sinds een tijdje een Celestron 15×70 verrekijker.
In deze periode waarbij het zo laat pas echt donker is, ontbreekt mij vaak de moed om met telescopen te gaan slepen en zo komt het dus dat ik meer met de bino ben gaan doen.
Al jaren heb ik een 10×50 en daar heb ik ook wel veel mee gekeken, maar dan vooral wat open sterrenhopen en de wat “gemakkelijker” M’s zoals M31 en de M etjes in Voerman bijvoorbeeld.
Van verschillende mensen hoor en lees ik dat ze met de bino zelfs de hele Messierlijst afwerken.
Van Michaël krijg ik af en toe eens een berichtje dat hij die M had gezien met zijn bino en dan die M, dus dat moest ik ook maar eens proberen.
De afgelopen dagen was het telkens helder, laat in de nacht, dus ben ik ook maar eens aan de slag gegaan.
M 13 bijvoorbeeld, heel erg gemakkelijk met de verrekijker en groot. M92, een bolhoop bovenin Hercules gaat ook goed. Een heldere bolhoop maar veel compacter dan M13. Nou blijven het wel pluizenbollen en zijn ze niet op te lossen in individuele sterretjes, maar toch. Ik vind het een enorme kick om deze objecten “gewoon” met de verrekijker te zien.
Uit de losse hand is de 15×70 toch nog aardig te doen en zeker op deepskyobjecten waarbij een beetje trillen nog niet zo stoort. Uiteraard zou het nog even beter zijn om hem op het statief te zetten, maar de afgelopen dagen ging ik echt voor het gemak en de grab en go.
Zo heb ik de afgelopen dagen mogen genieten van onder andere M27. Een mooie ronde gasbel die tot mijn verwondering ook gewoon te zien was met de bino (jaja ik begin nu pas echt de bino te ontdekken).
Op 2 augustus onder meer M31 bekeken. Nu had ik dat natuurlijk al veel vaker gedaan en het was altijd zo bijzonder om zo’n stelsel te zien waarvan het licht twee miljoen lichtjaar onderweg is om dan in mijn ogen terecht te komen, maar deze keer bestudeerde ik hem echt. Oh wat is hij groot zeg! En eigelijk veel mooier dan met een telescoop. Je ziet gewoon veel meer van het stelsel. In de telescoop zie je wel meer detail, maar dan alleen rondom de kern, nu zag ik pas hoe enorm uitgestrekt hij is. Mijn verrekijker geeft een beeldveld van 4,4 graden en met een grootte aan de hemel van het Andromedastelsel van ruim 3 graden past hij dus net in het beeldveld. Ik ben en was helemaal overdonderd moet ik zeggen.
M33 daaronder is ook te zien. Hij is wel groot en wat rond/ovaal en er zijn ook wat verdikkingen, wat structuur te zien al blijft hij wat vaag.
Dan komt gisteravond. Weer een berichtje van Michaël, hij heeft M81 en M82 met de bino gezien. Dat wil ik ook! Dus gewapend met de verrekijker maar weer naar buiten en op de ligstoel aan het speuren naar deze stelsels. En ja hoor het lukte.
M81 is gemakkelijk te zien. Aardig rond, M 82 ging ook wel, maar toen ik perifeer keek werd ik helemaal blij. Heel goed zichtbaar deze smalle streep van het stelsel.
Misschien is dit verslagje voor velen een open deur, maar voor mij is het eigelijk een nieuwe ervaring om Messier-objecten met de bino te zien en laten we eerlijk zijn, meer grab and go als een verrekijker is er gewoon niet. Is het helder en heb je zin, bino pakken, doppen eraf, in de tuinstoel liggen en kijken maar!
Speciaal wil ik ook nog Kembles Cascade noemen. Een open sterrenhoop/asterisme die vooral in de verrekijker zo’n geweldig beeld geeft. Een waterval aan heldere sterren, die naar beneden toe uitloopt in een “waterplas” van sterretjes. Heb je dan ook nog een telescoop erbij dan zit daaronder ook nog weer een planetaire nevel (NGC 1501), een heel mooi “kijk”-gebied daar.
Zo dat was het eerst even en nu hoop ik op een helder weekend om dan lekker weer het grote geschut in te zetten. - 
De nacht van Gasteren
Gasteren, 09/10-06-2016 25cm dob, 23:15 – 01:45
Gisteravond een fantastische avond en nacht, onder de sterren gehad.
Samen met Bob en Michaël, hebben we genoten van een transparante hemel met drie mooie planeten.
Al werd het pas vanaf 12 uur wat donkerder en hadden we eerst ook nog een maantje, de omstandigheden waren misschien wel beter dan we aanvankelijk hadden gedacht.
Bob had zijn 13cm Starfire meegenomen, Michael zijn 10cm ED kijker en ik mijn 25cm dob.
Mijn doelen voor vanavond waren uiteraard de planeten. Met name Mars en Saturnus, want die staan zo laag dat dat vanuit huis niet gaat (en het wordt de komende jaren ook alleen maar slechter). En een paar Messier-objecten in de lage regionen van Boogschutter.
Mars mag dan nu laag staan, maar hij is wel groot. Zo’n 18 boogseconden en hij gaf met een vergroting van 200 keer hele mooie scherpe beelden. Er waren duidelijk donkere structuren te zien op het oppervlak. Ik heb er, op mijn manier, ook nog een schets van gemaakt:

Saturnus was heel erg scherp. De ringen mooi open en de Cassini-scheiding was bijna helemaal rond te zien. Ook waren er nog 4 manen zichtbaar.
Jupiter was uiteraard ook erg mooi. De beide heren waren hiermee begonnen en hebben nog een schaduwovergang van een maantje gezien, ik was daarvoor te laat en zag alle 4 manen “gewoon” naast de gasreus. Drie aan één kant en eentje aan de andere kant.
Het ISS kwam nog voorbij en we hebben nog twee meteoren gezien.
Van mijn plan om de lage M’s te pakken kwam niets terecht. Mede ook door een opkomende mist heb ik geen nieuwe objecten kunnen zien. M6 heb ik nog wel kunnen zien, maar die kwam er niet goed uit. Op Terschelling met een 13cm heb ik er meer van kunnen genieten dan nu in Gasteren met 25cm. Maar ik vond het toch al geweldig dat ik die lage M toch nog kon zien.
Gebruik makend van de GoTo heb ik daarna mooie highlights aan de hemel bekeken. M13 uiteraard, M92 en M5, wat toch echt één van de mooiere bolhopen is. Hij kwam er heel goed uit, goed op te lossen in veel individuele sterretjes met een kleine uitwaaiering. De kern zit niet helemaal in het midden als het ware.
M4 en M80, bolhopen bij Antares in Schorpioen lieten zich wel zien maar kwamen er ook niet goed uit. Ook nog de Katteoog nevel in Draak en M51 bij Grote Beer gezien.
Bij Michaël ook nog enkele dubbelsterren gezien die, in de ED wel pinpoint en superscherp eruit kwamen.
Om kwart voor twee kwam er bij de mist ook nog bewolking opzetten en toen hebben we onze , natte, spullen weer ingepakt en zijn we huiswaarts gekeerd.
Een topavond!
 - 
Mercuriusovergang 09-05-2016
Kienveen, 12:30 – 15:30 13cm Skywatcher en 35mm Lunt
Het was een heerlijke stralende dag, waar we met elkaar goed gebruik van hebben kunnen maken. Er waren maar liefst 11 leden en 4 gasten aanwezig bij dit spektakel.
Mercurius, de kleinste planeet in ons zonnestelsel, maar net groter dan de Maan, zou om 13:13 uur voor de zon schuiven. Bij de intrede galmden de enthousiaste kreten over het veld.
Ik had mijn 13 cm Skywatcher met witlichtfilter bij me en de 35mm Lunt. Beide gaven goede beelden en de overgang was duidelijk te zien. Mercurius steekt scherp, zwart af tegen de Zon en zo perfect rond. Wel beduidend kleiner dan Venus in 2012.
Ik heb getracht het gebeuren te schetsen en heb ook twee schetsen gemaakt, maar de enorm harde wind maakte het onmogelijk om de zonnevlekken goed te zien te krijgen, het papier wapperde en tot tweemaal toe waaiden mijn potloden zelf over de straat. Toen heb ik het schetsen maar gelaten voor wat het was en ben gewoon rustig gaan kijken. Ik heb ook veel bij anderen gekeken en het opvallende was dat bij zo’n beetje iedereen Mercurius op een andere plaats stond. Links, rechts, boven en onder, ik heb het allemaal gezien, afhankelijk van welke kijker er gebruikt werd.
Het was erg gezellig om samen met andere enthousiastelingen dit te beleven. Ik heb nu Venus, Mercurius en de Maan voor de Zon langs zien gaan en meer smaken zijn er niet. Erg leuk!


 - 
Oude Leidse Sterrewacht
VWS Noord-Drenthe op excursie naar Leiden.
Zaterdag 2 april staat een groepje van 8 leden van de lokale sterrenkundige vereniging op het station is Assen te kleumen en te wachten op de trein die hun naar Leiden zal brengen.
Jan Willem, Rutger, Gerard, Rico, Jaap, Michael, Bert en ik zullen deze expeditie ondernemen.
De reis gaat voorspoedig en via onder andere Lelystad, de Oostvaardersplassen en onder Schiphol door, arriveren we om kwart voor één op het Centraal station van Leiden.
Daar nuttigen we eerst een kopje koffie, die met name voor één persoon hoognodig was aangezien we die in de trein, ondanks beloftes van de conductrice, niet kregen.Om kwart over één zijn we dan op de plaats van bestemming:

Oude Leidse Sterrewacht Sterrewacht
We worden ontvangen met thee, koffie en een koekje en krijgen dan een lezing van Dr. Ing. Frans Snik.
Het was wel een interessante lezing maar het ging toch vooral over fijnstof en de meter die ze daarvoor hadden ontwikkelt. Dat vond ik zelf een beetje jammer. Ik had graag meer over de sterrenwacht gehoord en zijn illustere bezoekers door de jaren heen.
Dan begint de rondleiding. Allereerst gaan we naar een prachtige bibliotheek. Helaas staan en nu voornamelijk boeken in van de Rechtenafdeling, maar het is prachtig en indrukwekkend.Dan gaan we de oude telescopen in de koepels bekijken. De eerste is een prachtige houten telescoop, een 6 inch Merz refractor.
De houten kijkerbuis is uit 1838. Helaas waren de grootte van de buis en de relatieve kleinheid van de koepel er debet aan dat het mij niet is gelukt hier een mooie foto van te naken.
De volgende koepel heeft een 10 inch lenzentelescoop uit 1885 met een lengte van 4 meter!
25cm lenzenkijker 
Kijkinrichting Het uitzicht vanuit de koepel is prachtig:

Om 4 uur is het afgelopen en hebben we heel wat gezien. We kunnen dan nog net de trein van kwart voor 5 halen en zijn om 7 uur terug in Assen.
Samenvattend: een leuke, gezellig en informatieve dag. Dank aan mijn mede expeditieleden voor het meewerken aan deze fantastische dag!

Groepsfoto